No:75 Ülkesinde Yerinden Edilmiş Kişiler

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK)

BMMYK Yürütme Komitesi · EXCOM Kararları · BMMYK Kılavuz İlkeleri · BMMYK Tüzüğü



DOSYA ADI: 75-80 No: 75 (XLV) – 1994

SINIR İÇİNDE YERİNDEN EDİLMİŞ KİŞİLER

Yürütme Komitesi,


(a)Kişilerin kendi ülkeleri dahilinde yerlerinden edilmelerinin küresel boyutları olan bir sorun olduğunu ve sayıları mültecilerin sayısını geçebilmekte olan bu tür kendi ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin olumsuz durumlarının çok büyük bir insani sorun meydana getirdiğini kabul etmektedir;

(b)Kişilerin kendi istekleri dışında ülkelerinden edilmelerinin ve mülteci hareketlerinin altında yatmakta olan çok sayıda ve farklı nedenin çoğunlukla benzerlik göstermekte olduğunu ve hem mülteciler hem de ülkelerinde yerlerinden edilmiş kişilere ilişkin sorunların, önleme, koruma, insani yardım ve çözüm bağlamında benzer tedbirler gerektirdiğini kaydetmektedir;

(c)Uluslararası topluluğun, kişinin kendi isteği dışında yerinden edilmesi uygulamasının bertaraf edilmesi için yollar ve araçlar araması gerektiğini tekrarlamaktadır;

(d)Sınır içinde yerinden edilmiş kişiler kendi ülkelerinin yetkisi altında kaldıkları için, bu kişilerin iyi durumda bulunmaları (sağlıkları) ve korunmalarından temelde söz konusu Devlet’in sorumlu olduğunu vurgulamaktadır;


(e)Sınır içinde yerinden edilmiş kişiler söz konusu olduğunda Devlet Hükümetleri’ni, bu kişilerin iyi durumda bulunmaları ve korunmalarına yönelik sorumluluklarını yerine getirmeye yöneltmektedir;


(f)Uygun durumlarda uluslararası topluluğu, sınır içinde yerinden edilme uygulamasından etkilenen ülkelere, yerinden edilmiş kişilere karşı taşıdıkları sorumlulukları yerine getirebilmeleri için zamanında ve ivedi insani yardım ve destek sağlamaya çağırmaktadır;


(g)Çoğu kez, sınır içinde yerinden edilmiş kişilerin yanı sıra mülteci ve geri dönen kişilerin ya da hasas bir konumda bulunan yerel nüfusun da bulunduğunun ve bu gibi durumlarda kişilerin yardım ve koruma ihtiyaçlarının ayrı ayrı ele alınmasının ne makul ne de yararlı bir uygulama olduğunun altını çizmektedir;


(h)Uluslararası topluluğun ilgili Devletle işbirliği halinde sınır içinde yerinden edilmiş kişiler adına yapmış olduğu etkinliklerin gerginliklerin hafifletilmesine ve yerinden edilme uygulamasından kaynaklanan sorunların çözümlenmesine katkıda bulunabileceğini ve mülteci sorunlarının önlenmesine ve çözümlenmesine yönelik kapsamlı bir yaklaşımın önemli unsurlarını içerebileceğini takdir etmektedir;


(i)İlgili Hükümetleri, sınır içinde yerinden edilmiş kişiler ve silahlı çatışma kurbanlarının yanı sıra kendi sınırları içinde bulunan mülteciler de dahil olmak üzere koruma ve yardıma muhtaç kişilere insani erişimi daha güvenli ve zamanlı bir biçimde gerçekleştirmeye çağırmaktadır;


(j) “Genel Sekreter ve Birleşmiş Milletler’in yetkili asli organlarından gelen özel istekler sonucunda ve ilgili Devlet’in de rızası ile, Ofis’in ekspertizini gerektiren durumlarda, özellikle de bu tür çabaların mülteci sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesine katkıda bulunabileceği durumlarda, kendi ülkelerinde yerlerinden edilmiş kişilere insani yardım ve koruma sağlanması konusunda diğer ilgili örgütlerin tamamlayıcı yetki ve uzmanlıklarını da göz önüne alarak” Yüksek Komiser’in çabalarına verilen desteği yeniden onaylayan 20 Aralık 1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun almış olduğu 48/116 no’lu kararın, Yüksek Komiser’in sınır içinde yerinden edilme uygulamalarına müdahale edebilmesini sağlayan uygun bir çerçeve oluşturmaya devam ettiğini takdir etmektedir;


(k)Yüksek Komiser’i, Ofis’inin ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin söz konusu olduğu durumlara BMMYK’nın katılımı ile ilgili dahili ölçüt ve temel unsurları uygulamaya koymaya yönelik ve ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin ihtiyaçlarına uluslararası toplulukça daha ortak bir tepki verilebilmesine büyük katkıda bulunacak olan çabalarını devam ettirme konusunda desteklemektedir;


(l)Sınır içinde yerlerinden edilmiş olan kişiler adına yapılan etkinliklerin, diğer ülkelerde zulümden kaçmak amacıyla sığınma arama ve alma hakkı da dahil olmak üzere sığınma kurumunun önemini göz ardı etmemesi gerektiği vurgulamaktadır;


(m)Uluslararası insan hakları hukukunun, uluslararası insaniyet hukukunun ve çoğu durumda ulusal hukukun dahilinde, yerinden edilme tehlikesi altında bulunanların yanı sıra sınır içinde yerinden edilmiş kişilerin güvenliklerinin ve korunmalarının sağlanmasına yönelik normların bulunduğunu takdir etmektedir; ilgili tarafların bu normlara saygı göstermemesi konusunda taşımakta olduğu ciddi kaygıları da ifade etmiştir;


(n)Sınır içinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Sekreter Temsilcisi’nin çalışmalarının ve özellikle de ülkesinde yerinden edilmiş kişilere karşı sergilenen davranışlar konusunda mevcut uluslararası standartların biraraya getirilmesi ve bu alandaki temel ilkeleri içine alan bir çalışma tarzı geliştirmeye yönelik çabalarının önemini takdir etmektedir;


(o)BMMYK’yı, görevini yerine getirme konusunda Genel Sekreter Temsilcisi ile aralarındaki yakın işbirliğini devam ettirmeye çağırmaktadır;


(p)Ayrıca Uluslararası Kızıl Haç Komitesi’nin, uluslararası insani hukukunun yaygınlaştırılması ve silahlı çatışma ile yerlerinden edilmiş kişilerin koruma ve insani yardım sağlanması konusundaki temel önemini takdir etmektedir;


(q)Uluslararası insan hakları hukukunun ve uluslararası insani hukukunun yaygınlaştırılması ve bu konuda eğitim verilmesine ve söz konusu uluslararası standartların uygulanması konusunda ilgili örgüt ve kurumların ortak teşvikinin sağlanmasına yönelik çabaların güçlendirilmesi için çağrıda bulunmaktadır;


(r)Sınır içinde yerinden edilme sorununun ele alınması sırasında uluslararası topluluğun, ilgili uzmanlık alanında bulunan sivil toplum örgütleri de dahil olmak üzere mevcut insani örgütlerle olabildiğince çok yardımlaşmaya çalışması gerektiği üzerinde durmaktadır;


(s)BMMYK’yı, Acil Kurtarma Koordinatörü’nün liderliğinde ve ilgili diğer kurumlarla işbirliği içerisinde, uluslararası topluluğun ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin olumsuz koşullarına daha başka çözümler bulunması amacıyla, özellikle Kurumlar Arası Daimi Komite gibi mevcut kurumlar arası mekanizmalar yoluyla koordinasyonun güçlendirilmesi ve yapılandırılmasına yönelik çabalarını sürdürmeye teşvik etmektedir;


(t)Uluslararası topluluğun sınır içinde yerinden edilmiş kişilere ilişkin soruna daha kapsamlı ve tutarlı bir yaklaşım göstermesi amacıyla söz konusu uygulamanın kurumlar arası yönüne ilişkin görüş alışverişlerinin diğer uygun forumlarda da devam ettirilmesini desteklemektedir.