No:8 Mülteci Statüsünün Belirlenmesi
|
No:8 Mülteci Statüsünün Belirlenmesi
Yürütme Komisyonu,
(a) Mülteci statüsünün belirlenmesine ilişkin usullerin önemiyle ilgili olarak Yüksek Komiser tarafından verilen raporu göz önüne almıştır;
(b) 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolünü imzalayan Devletlerin ancak belirli bir bölümünün, bu düzenlemelere bağlı olarak mülteci statüsünü resmi olarak belirlenmesine yönelik usuller oluşturduğunu belirlemiştir;
(c) Bununla birlikte, bu usullerin bazı Hükümetlerce etkin bir şekilde ele alınmakta olduğunu memnuniyetle görmüştür;
(d) 1951 Sözleşmesi ile 1967 Protokolü’ne taraf olan ve şimdiye kadar bu çalışmayı yapmamış olan tüm Hükümetlerin söz konusu usulleri oluşturmak üzere yakın gelecekte adımlar atacağını ve bu tür usullere BMMYK’nin gerektiği gibi katılması konusunda olumlu görüş bildireceğini ümit ettiğini ifade etmiştir;
(e) Mülteci statüsünün belirlenmesine ilişkin usullerin aşağıdaki temel gereklilikleri yerine getirmesini önermiştir:
(i) başvuru sahibinin kendisini sınırda ya da Taraf Devletin topraklarında mukim olarak bildirdiği yetkili görevli (örn. Göçmen memuru veya sınır görevlisi polis), ilgili uluslararası belgelerin kapsamı içinde olabilecek olaylarda açık talimatlar almış olmalıdır. Görevliden, zulüm riski olan yere geri göndermeme ilkesine uygun olarak hareket etmesi ve bu tür olayları daha yüksek bir makama göndermesi istenmelidir.
(ii) Başvuru sahibi izlenecek usul konusunda gereken rehberliği almalıdır.
(iii) Mülteci statüsü konusunda gelen talepleri inceleme ve ilk aşamada bir karar alma sorumluluğuna sahip olan ve açık bir şekilde tanımlanmış bir makam (mümkün olduğu takdirde tek bir merkezi makam) bulunmalıdır.
(iv) Başvuru sahibine, başvurusunu ilgili makamlara iletmek üzere yetkili bir çevirmenin hizmeti de dahil olmak üzere, gerekli olan olanaklar tanınmalıdır. Başvuruda bulunan kişilere ayrıca bu konuda gerektiği gibi haberdar edilerek, BMMYK’nin bir temsilcisi ile temasa geçme fırsatı verilmelidir.
(v) Başvuru sahibi bir mülteci olarak tanınacak olursa, bu konuda gerektiği gibi bilgilendirilmeli ve bu kişinin mülteci statüsünü belirleyen bir belge çıkarılmalıdır.
(vi) Başvuru sahibi mülteci olarak tanınmayacak olursa, bu kişiye, kararın mevcut sisteme göre idari veya adli bir makamca aynı veya farklı bir makam tarafından resmi olarak yeniden gözden geçirilmesi için başvuruda bulunmak üzere kendisine makul bir süre tanınmalıdır.
(vii) Kişinin talebinin net bir şekilde suistimale girdiği yönünde söz konusu yetkili tarafından bir belirleme yapılmadığı sürece, başvuru sahibine, yukarıdaki (iii) sayılı paragraftaki makam tarafından inceleme sürecindeki ilk başvurusu hakkında bir karar verilinceye kadar ülkede kalma hakkı verilmelidir. Daha yüksek bir idari makama veya mahkemelere yapılan başvuru karara bağlanma aşamasındayken de, bu kişinin ülkede kalmasına izin verilmelidir.
(f) 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü’ne taraf olan Devletlerin görüşleri gerektiği gibi değerlendirildikten sonra, BMMYK’nin mülteci statüsünün belirlenmesinin sınır aşırı etkileri konusunda ayrıntılı bir çalışma hazırlamasını istemiştir; böylelikle bu belgelere taraf olan diğer Devletlerce tanınan mülteci statüsünün, bir Taraf Devlet tarafından kabul edilmesinin genel olarak istenen bir davranış olacağı yönünde temsilciler tarafından ifade edilen görüş Komite tarafından bir sonraki oturumda dikkate alınarak konu üzerinde anlamlı bir görüş oluşturulabilecektir;
(g) Hükümetlere rehberlik etmek amacıyla, mülteci statüsünü belirlemede kullanılan ölçütler ve usullere ilişkin bir el kitabı basma ve mülteci statüsünün belirlenmesiyle ilgili önemli kararları sirküle etme (bireysel taleplerin ve özel durumların gizliliğine özen gösterilmek suretiyle) olasılığının Ofis tarafından ele alınmasını talep etmiştir.
