Sığınma isteyenlerin ülkeye kabulüne ilişkin asgari standartları belirleyen 27 Ocak 2003 tarihli 2003/9/EC Sayılı Konsey Yönergesi

madde14 sitesinden
Jaakpaat (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 09.11, 27 Nisan 2016 tarihli sürüm (1 revizyon içe aktarıldı)
(fark) ← Önceki hâli | En güncel hâli (fark) | Sonraki hâli → (fark)
Şuraya atla: kullan, ara

Konsey yönergesi 2003/9/EC (AT)
27 Ocak 2003


Sığınma isteyenlerin ülkeye kabulüne ilişkin asgari standartları belirleyen AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLAR KONSEYİ,
Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşma'nın, özellikle de Antlaşma'nın 63. Maddesinin ilk fıkrasının (1) (b) bendini göz önüne alarak,
Avrupa Komisyonu'nun teklifine istinaden[1], Avrupa Parlamentosunun görüşünü dikkate alarak[2], Ekonomik ve Sosyal Komite'nin görüşünü dikkate alarak[3] ve Bölgeler Komite'sinin görüşünü dikkate alarak[4],


1) Ortak bir Avrupa Sığınma Sistemi de dahil olmak üzere, sığınmacılık konusundaki ortak bir politika, şartların zorlaması nedeniyle Topluluk içerisinde meşru koruma arayışı içerisinde olan kişilere açık olan bir özgürlük, güvenlik ve adalet alanının tedrici olarak oluşturulması yönündeki Avrupa Birliği hedefinin ayrılmaz bir parçası olduğundan,


2) Avrupa Birliği Konseyi, 15 ve 16 Ekim 1999 tarihlerinde Tampere'de yaptığı özel toplantıda, 31 Ocak 1967 tarihli New York Protokolü ile tamamlanan 28 Temmuz 1951 tarihli Mültecilerin Statüsü ile ilgili Cenevre Sözleşmesi'nin tam ve kapsamlı uygulanışına dayalı bir Ortak Avrupa Sığınma Sistemi'nin kurulmasına yönelik olarak çalışılması ve böylece sığınmacıların zulüm yapan ülkelere iade edilmemesi prensibinin korunması konusunda anlaşmaya vardığından,


3) Tampere Sonuç Kararları, Avrupa Ortak Sığınma Sistemi'nin, kısa vadede, sığınma isteyenlerin ülkeye kabulüne ilişkin ortak asgari koşullar içermesi gerektiği hükmünü getirdiğinden,


4) Sığınma isteyenlerin ülkeye kabulüne ilişkin asgari standartların belirlenmesi, Avrupa sığınma politikasına yönelik ileri bir adım olduğundan,


5) Bu Yönerge, temel haklara saygı gösterdiğinden ve özellikle de Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı ile kabul edilmiş olan ilkelere uyduğundan; özellikle de, bu Yönerge insan onuruna tam saygı duyulmasını sağlamaya ve sözü edilen Şartın 1 ve 18. Maddelerinin uygulanmasını teşvik etmeye çalıştığından,


6) İşbu Yönerge'nin kapsamına giren kişilere yönelik muameleler konusunda Üye Devletler, taraf oldukları ve ayrımcılığı yasaklayan uluslararası hukuk belgeleri çerçevesinde yükümlülükler altına girmiş olduklarından,


7) Sığınma isteyenlere, tüm Üye Devletlerde onurlu bir yaşam standardı ile uygun yaşam şartları sağlamak açısından normal şartlarda yeterli olacak asgari ülkeye kabul standartlarının tespit edilmesi gerektiğinden,


8) Sığınma isteyenlerin ülkeye kabulüne ilişkin imkanların uyumlulaştırılmasının, çeşitli ülkeye kabul koşullarından etkilenen sığınma isteyenlerin ikincil dolaşımlarının sınırlanmasına yardım edeceğinden,


9) Özel ihtiyaçları bulunan grupların ülkeye kabulünün, bu ihtiyaçlara cevap verecek şekilde özel olarak düzenlenmesi gerektiğinden,


10) Alıkonan başvuru sahiplerinin ülkeye kabulünün, bu kişilerin alıkonma durumundaki ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde özel olarak düzenlenmesi gerektiğinden,


11) Yasal yardım sağlayan kuruluşlarla ya da gruplarla irtibat kurma imkanı sağlanmasından oluşan asgari usul garantilerine uyulmasını temin etmek açısından, bu tür kuruluşlar ve gruplar hakkında bilgi sağlanması gerektiğinden,


12) Sığınma isteyenlere yönelik ülkeye kabul koşullarını azaltmak ya da iptal etmek suretiyle kabul sisteminin muhtemel istismarlarını sınırlamak gerektiğinden,


13) Sığınma isteyenlerin ülkeye kabulü konusunda ulusal kabul sistemlerinin ve Üye Devletler arasındaki işbirliğinin etkililiğinin sağlanması gerektiğinden,


14) Sığınma isteyenlerin ülkeye kabulü ile ilişkili olarak yetkili makamlar arasında uygun bir koordinasyonu teşvik etmek ve dolayısıyla yerel halklar ile konaklama merkezleri arasında uyumlu ilişkiler sağlamak gerekli olduğundan,


15) Bir Üye Devlet'ten uluslararası koruma talebinde bulunan üçüncü ülkelerden gelen kişiler ile vatansız kişilere daha elverişli imkanların sağlanması veya bu imkanların sürdürülmesi için Üye Devletlerin yetkili olması, asgari standartların doğasında olduğundan,


16) Bu anlamda, üçüncü ülke vatandaşları ile vatansız kişilere yönelik olarak Cenevre Sözleşmesi'nden kaynaklanan koruma şekli dışında kalan koruma şekillerine ilişkin başvurular konusunda karar vermeye yönelik prosedürlerle ilişkili olarak Üye Devletler, işbu Yönergenin hükümlerini uygulamaya davet edildiğinden,


17) İşbu Yönerge'nin uygulanışının düzenli aralıklarla değerlendirilmesi gerektiğinden,


18) Teklif edilen eylemin genel hedeflerine, yani sığınma talebinde bulunanların Üye Devletlere kabul edilmesine ilişkin asgari standartların saptanması hedefine, Üye Devletler tarafından yeterli düzeyde ulaşılamayacağı ve dolayısıyla teklif edilen eylemin ölçeği veya sonuçları açısından Topluluk düzeyinde bu genel hedeflere daha iyi ulaşılabileceği için, Topluluk, Antlaşma'nın 5. Maddesi'nde öngörülen subsidiarite (ikincillik) ilkesine uygun olarak tedbirler alabileceğinden. Söz konusu Maddede öngörülen orantılılık ilkesi uyarınca, bu Yönerge, değinilen hedeflere ulaşmak için gerekenin ötesine geçmeyeceğinden.


19) Birleşik Krallık'ın ve İrlanda'nın konumu üzerine, Avrupa Birliği Antlaşması ile Avrupa Topluluğu'nu kuran Antlaşma'ya ekli Protokolün 3. Maddesi uyarınca, Birleşik Krallık 18 Ağustos 2001 tarihli bir yazıyla, işbu Yönerge'nin çıkarılmasında ve uygulanmasında rol almak arzusunda olduğunu belirttiğinden,


20) Sözü edilen Protokol'ün 1. Maddesi uyarınca İrlanda, işbu Yönerge'nin çıkarılmasında yer almamıştır. Sonuç olarak, yukarıda sözü edilen Protokol'ün 4. Maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, işbu Yönergenin hükümleri İrlanda için geçerli olmayacağından,


21) Danimarka'nın konumu üzerine, Avrupa Birliği Antlaşması ile Avrupa Topluluğu'nu kuran Antlaşma'ya ekli Protokolün 1.ve 2. Maddeleri uyarınca, Danimarka işbu Yönerge'nin çıkarılmasında rol almadığından, Danimarka işbu Yönerge ile bağlı olmadığı gibi Yönerge'ye tabi de olmadığından,


İŞBU YÖNERGEYİ BENİMSEMİŞTİR:



BÖLÜM I:

AMAÇ, TANIMLAR VE KAPSAM


Madde 1
Amaç
İşbu Yönerge'nin amacı, sığınma talebinde bulunan kişilerin Üye Devletlere kabul edilmesine ilişkin asgari standartların tespit edilmesidir.


Madde 2

Tanımlar
İşbu Yönerge'nin amaçları açısından:
(a) "Cenevre Sözleşmesi," 31 Ocak 1967 tarihli New York Protokolü ile değiştirilmiş olan 28 Temmuz 1951 tarihli mültecilerin statüsü ile ilgili Sözleşme anlamına gelecektir;
(b) "sığınma başvurusu," üçüncü ülke vatandaşları ya da vatansız kişiler tarafından yapılan ve Cenevre Sözleşmesi kapsamında bir Üye Devlet'ten uluslararası koruma talebi olarak anlaşılabilecek başvurular anlamına gelecektir. Üçüncü ülke vatandaşı ya da vatansız kişi, ayrıca istenebilecek başka türlü bir koruma talebinde açıkça bulunmadığı sürece, uluslararası koruma taleplerinin, bir sığınma talebi olduğu varsayılacaktır.
(c) "başvuru sahibi," ya da "sığınma talebinde bulunan kişi," henüz kesin bir karara bağlanmamış olan bir sığınma başvurusunda bulunmuş olan bir üçüncü ülke vatandaşı veya vatansız bir kişi anlamına gelecektir.
(d) "Aile üyeleri," menşe ülkede de aile olarak varolmuş, başvuru sahibinin, sığınma başvurusuyla ilişkili olarak aynı Üye Devlet'te bulunan ailesinin aşağıdaki üyeleri anlamına gelecektir:
(i) sığınma isteyen kişinin eşi ya da, söz konusu üye devletin yasalarının ya da uygulamasının, yabancılarla ilgili yasaları çerçevesinde evlenmemiş çiftleri de evli çiftlerle benzer bir şekilde ele aldığı hallerde, söz konusu kişinin istikrarlı bir ilişki içinde olduğu evlenmemiş partneri;
(ii) ister evlilikten olsun ister evlilik dışı doğmuş olsun, ya da ulusal yasalar uyarınca evlatlık edinilmiş olsun, bekar ve bağımlı olmaları şartıyla, yukarıda (i)'de sözü edilen çiftin ya da başvuru sahibinin küçük çocukları;
(e) "mülteci," Cenevre Sözleşmesi'nin 1(A) Maddesi şartlarını yerine getiren bir kişi anlamında kullanılacaktır;
(f) "mülteci statüsü," bir Üye Devlet tarafından, mülteci olan ve söz konusu Üye Devlet sınırlarına bu şekilde kabul edilen bir kişiye verilen statü anlamında kullanılacaktır;
(g) "Prosedürler" ve "temyiz yolları", Üye Devletler tarafından kendi ulusal hukukları ile öngörülen prosedürler ve temyiz yolları anlamında kullanılacaktır;
(h) "refakatsiz küçükler," ister kanun ister örf ve adet gereği yanlarında onlardan sorumlu erişkin bir kişi olmaksızın Üye Devlet sınırlarına ulaşan on sekiz yaşından küçük çocuklar anlamında kullanılacaktır ve bu terim, bu tür bir sorumlu kişinin etkili gözetiminde olmadıkları sürece, Üye Devletlere girdikten sonra refakatsiz bırakılan küçükleri de kapsayacaktır;
(i) "ülkeye kabul koşulları," Üye Devletlerin işbu Yönerge uyarınca sığınma isteyenlere sağlayacağı tedbirlerin tamamı anlamında kullanılacaktır;
(j) "maddi kabul koşulları," konut, gıda ve giyim kuşam da dahil olmak üzere, ayni, nakdi veya karne şeklinde sağlanan imkanlar ile günlük harçlık gibi yardımları içeren ülkeye kabul koşulları anlamında kullanılacaktır;
(k) "alıkoyma," sığınma talebinde bulunan bir kişinin, Üye Devlet tarafından belli bir yerde tutulması ve dolaşım özgürlüğünün kısıtlanması anlamına gelecektir;
(l) "konaklama merkezi," sığınma isteyenlerin topluca konaklaması için kullanılan herhangi bir yer anlamında kullanılacaktır.


Madde 3
Kapsam
1. İşbu Yönerge, ülke sınırları içinde sığınma isteyen kişiler olarak kalmalarına izin verildiği sürece, bir Üye Devlet'in sınırları içinde veya sınırında sığınma başvurusunda bulunan tüm üçüncü ülke vatandaşları ile vatansız kişiler için, ayrıca ulusal hukuk uyarınca bu tür bir sığınma talebi kapsamında olmaları halinde, onların aile üyeleri için geçerli olacaktır.
2. İşbu Yönerge, Üye Devlet temsilciliklerine sunulan diplomatik veya bölgesel sığınma talepleri için geçerli olmayacaktır.
3. Yerinden edilen kişilerin kitlesel halde sınırdan girmeleri halinde geçici koruma sağlamaya yönelik asgari standartlar ile bu tür kişilerin alınması ve bununla ilişkili sonuçların üstlenilmesi konusunda18 Üye Devletler arasında bir denge oluşturmaya yönelik önlemler hakkındaki 20 Temmuz 2001 tarih ve 2001/55/EC (AT) sayılı Konsey Yönergesi hükümlerinin geçerli olduğu hallerde işbu Yönerge hükümleri geçerli olmayacaktır.
4. Üye Devletler, mülteci olmadıkları anlaşılan üçüncü ülke vatandaşları ile vatansız kişilerle ilgili olarak Cenevre Sözleşmesi uyarınca öngörülenlerin dışındaki türden koruma başvuruları hakkında karar vermeye yönelik prosedürlerle ilişkili olarak işbu Yönergeyi uygulamaya karar verebilirler.


Madde 4

Daha elverişli hükümler
Üye Devlet ülkeye kabul koşulları alanında, sığınma isteyen kişiler için ve başvuru sahibinin, ona bağımlı oldukları dönemde aynı Üye Devlet'te bulunan diğer yakın akrabaları için ya da insani nedenlerle, işbu Yönerge hükümlerine ters düşmediği sürece, daha elverişli hükümler getirebilir veya uygulayabilir.



BÖLÜM II
ÜLKEYE KABUL KOŞULLARIYLA iLGlLl GENEL HÜKÜMLER


Madde 5
Bilgilendirme
1. Üye Devletler, sığınma isteyen kişilere, sığınma başvurularını yetkili makama ibraz ettikten sonra makul bir süre içinde, ancak on beş günü geçmeyecek şekilde, en azından mevcut yardımlar konusunda ve ülkeye kabul koşullarıyla ilişkili olarak uymaları gereken yükümlülükler konusunda bilgi vereceklerdir.
Üye Devletler, başvuru sahiplerine özel hukuki yardım sağlayan kuruluşlar ya da kişi grupları hakkında, ayrıca, sağlık bakımı da dahil olmak üzere, mevcut ülkeye kabul koşulları konularında yardım sağlayabilecek veya bilgi verebilecek kuruluşlar hakkında bilgi verilmesini temin edeceklerdir.
2. Üye Devletler, yukarıda 1. Paragrafta sözü edilen bilgilerin yazılı olmasını ve mümkün olduğu ölçüde, başvuru sahiplerinin makul ölçülerde anlayacağı varsayılan bir dilde olmasını sağlayacaklardır. Uygun olduğu hallerde bu bilgiler ayrıca sözlü olarak da iletilebilir.


Madde 6

Belgeleme
1. Üye Devletler, başvurunun ilgili makama yapılışını müteakip üç gün içerisinde, onun adına düzenlenen ve sığınma isteyen bir kişi olarak statüsünü belgeleyen veya başvuru işlemleri devam ederken veya başvurusu incelenirken söz konusu Üye Devlet sınırları içerisinde kalmasına izin verildiğini gösteren bir belgenin başvuru sahibine verilmesini sağlayacaklardır.
Belge sahibinin, Üye Devlet sınırları içerisinde dolaşım özgürlüğünün tamamen veya kısmen kısıtlanmış olması halinde bu belge bu durumu da gösterecektir. 2.Sınırda yapılan bir başvurunun incelenmesi sırasında veya sığınma talebinde bulunan kişinin alıkonulmuş olduğu hallerde, ya da başvuru sahibinin bir Üye Devlet sınırlarından yasal yollardan giriş yapma hakkı konusunda karar vermeye ilişkin bir prosedür bağlamında, Üye Devletler işbu Madde hükümlerinin uygulanmasını hariç tutabilirler. Özel durumlarda, bir sığınma başvurusunun incelenişi sırasında Üye Devletler, başvuru sahiplerine, yukarıda 1. Paragrafta sözü edilen belgeye eşdeğer başka belgeler verebilirler.
3. Yukarıda 1. paragrafta sözü edilen belgenin, sığınma isteyen kişinin kimliğini belgelemesi gerekmez.
4. Üye Devletler, ilgili Üye Devlet'in sınırlarında ya da sınırları içinde kalma hakları bulunduğu sürece geçerli olması gereken ve yukarıda 1. paragrafta sözü edilen belgelerin sığınma isteğinde bulunan kişilere verilmesi için gerekli olan tedbirleri alacaklardır.
5. Üye Devletler, başka bir ülkede bulunmalarını gerektirecek ciddi insani nedenlerin ortaya çıkması halinde sığınma isteyen kişilere bir seyahat belgesi verebilirler.


Madde 7
İkamet ve dolaşım özgürlüğü
1.Sığınma isteyen kişiler, ev sahibi Üye Devlet sınırları içerisinde, ya da söz konusu Üye Devlet tarafından kendilerine gösterilen alan içerisinde serbestçe dolaşabilir. Bu şekilde gösterilen alan, vazgeçilmez özel yaşam alanını etkilemeyecek ve işbu Yönerge kapsamındaki her türlü yardıma erişimin garanti edilmesi için yeterli kapsamı sağlayacaktır.
2. Üye Devletler, kamu yararı, kamu düzeni, ya da gerektiği hallerde başvurunun hızla işleme konulması ve etkili bir şekilde takibi açısından, sığınma isteyen kişinin ikamet yerini karara bağlayabilirler.
3. Örneğin yasal nedenlerle veya kamu düzeninin korunması gibi nedenlerle gerekli olduğunun tespit edildiği hallerde Üye Devletler, kendi ulusal hukukları uyarınca, başvuru sahibini belli bir yerde tutabilirler.
4. Üye Devletler, maddi kabul koşullarının sağlanmasını, başvuru sahiplerinin, Üye Devletler tarafından tespit edilecek belli bir yerde fiilen kalmasına tabi kılabilirler. Genel bir yapıda olabilecek bu tür bir karar, bireysel olarak alınacak ve ulusal mevzuatla hükme bağlanacaktır.
5. Üye Devletler, 2 ve 4. paragraflarda sözü edilen ikamet yerinden ve/veya 1. paragrafta sözü edilen tahsis edilmiş yerden geçici olarak ayrılma konusunda başvuru sahiplerine izin verme imkanı sağlayacaklardır. Bu konudaki kararlar bireysel, nesnel ve tarafsız olarak verilecek ve kararın olumsuz olması halinde gerekçeleri belirtilecektir.
Başvuru sahiplerinden, hazır bulunmasının gerekli olduğu hallerde, yetkililerle randevulara ve mahkemelere gitmek için izin almaları istenmeyecektir.
6.Üye Devletler, başvuru sahiplerinden, mevcut adreslerini yetkili makamlara bildirmelerini ve söz konusu adresteki herhangi bir değişikliği mümkün olan en kısa zamanda söz konusu makamlara bildirmelerini isteyeceklerdir.


Madde 8
Aileler
Üye Devletler, söz konusu Üye Devlet'in başvuru sahiplerine konut sağlamış olması halinde, ülke sınırları içerisinde olduğu haliyle ailenin birliğini mümkün olduğu ölçüde korumaya yönelik uygun tedbirleri alacaklardır. Bu tür tedbir, sığınma isteyen kişinin mutabakatıyla uygulanacaktır.


Madde 9

Sağlık muayenesi
Üye Devletler, kamu sağlığını koruma gerekçesiyle, başvuru sahiplerinden sağlık muayenesi isteyebilir.


Madde 10

Küçüklerin eğitim ve öğretimi
1. Üye Devletler, sığınma isteyenlerin küçük çocuklarına ve sığınma isteyen küçüklere, kendilerine veya ebeveynlerine karşı bir sınır dışı etme kararı fiilen uygulanmadığı sürece, ev sahibi Üye Devletin kendi vatandaşlarıyla benzer şartlar altında eğitim sistemine erişim imkanı tanıyacaklardır. Bu eğitim, konaklama merkezlerinde sağlanabilir.
Üye Devletler, bu erişimin, Devlet eğitim sistemiyle sınırlı olmasını hükme bağlayabilir. Küçükler sığınma başvurusunun yapıldığı veya incelendiği Üye Devlet'teki yasal reşit olma yaşından daha küçük olacaktır. Üye Devletler, reşit olmayan kişiyi, sadece reşit yaşa geldiği gerekçesiyle ortaöğretim imkanlarından yoksun bırakmayacaklardır.
2. Eğitim sistemine erişim, küçük çocuk veya onun ebeveynleri tarafından sığınma başvurusunun yapıldığı tarih itibarı ile üç aydan uzun bir süre ertelenmeyecektir. Eğitim sistemine erişimi kolaylaştırmak açısından özel bir eğitimin sağlandığı hallerde bu süre bir yıla kadar uzatılabilir.
3. Küçüğün özel durumundan ötürü yukarıda 1. paragrafta hükme bağlanan eğitim sistemine erişimin mümkün olmadığı hallerde Üye Devlet başka türlü eğitim düzenlemeleri sunabilir.


Madde 11
istihdam
1. Üye Devletler, sığınma başvurusunun yapıldığı tarihten başlayarak, başvuru sahibinin işgücü piyasasına erişim imkanı bulamayacağı bir süre tespit edeceklerdir.
2. Bir sığınma başvurusunun yapılmasını müteakip bir yıl içerisinde ilk derece kararın verilmemiş olması ve bu gecikmenin başvuru sahibinden kaynaklanmaması halinde, Üye Devletler, başvuru sahibine işgücü piyasasına erişim hakkı verilmesine ilişkin şartlar konusunda bir karar vereceklerdir.
3. Düzenli bir prosedürde olumsuz bir karar aleyhine yapılmış bir temyiz başvurusunun, askıya alma sonucu taşıdığı hallerde, temyize ilişkin olumsuz karar bildirilinceye kadar, temyiz işlemleri süresince işgücü piyasasına erişim hakkı geri alınmayacaktır.
4.İşgücü piyasası politikaları nedeniyle Üye Devletler, AB vatandaşları ile, Avrupa Ekonomik Alanı Anlaşması'na taraf olan ülkelerin vatandaşları ile yasal olarak oturma izni bulunan üçüncü ülke vatandaşlarına öncelik verebilirler.


Madde 12

Mesleki eğitim
Üye Devletler, işgücü piyasasına erişim hakkına sahip olup olmadıklarına bakılmaksızın sığınma başvurusunda bulunan kişilerin mesleki eğitimden yararlanmalarına izin verebilirler.
Bir istihdam sözleşmesiyle ilgili mesleki eğitime erişim, başvuru sahibinin 11. Madde uyarınca işgücü piyasasına erişim hakkının derecesine bağlı olacaktır.


Madde 13
Maddi kabul koşullarıyla ve sağlık hizmetleriyle ilişkili genel kurallar
1. Üye Devletler, sığınma başvurusu yaptıklarında başvuru sahiplerinin maddi kabul koşullarından yararlanmalarını sağlayacaklardır.
2. Üye Devletler, başvuru sahiplerinin sağlığına uygun bir yaşam standardı ile geçimlerini sağlamaya yeterli maddi kabul koşulları öngöreceklerdir.
Üye Devletler, 17. Madde uyarınca, özel ihtiyaçları bulunan kişilerin özel durumlarına olduğu kadar alıkonulan kişilerin durumuyla ilişkili olarak da yaşam standardının sağlanmasını temin edeceklerdir.
3. Üye Devletler, maddi kabul koşullarının tamamının veya bir kısmının sağlanması ile sağlık hizmetinin, başvuru sahiplerinin uygun bir yaşam standardı ile geçimlerini sağlamaya yeterli imkanlara sahip olmaması şartına bağlı kılan hükümler getirebilirler.
4. Üye Devletler, başvuru sahiplerinin, yeterli kaynaklara sahip olması halinde, örneğin makul bir süredir bir işte çalışıyor olmaları halinde, işbu Yönerge uyarınca sağlanan maddi kabul koşullarının ve sağlık hizmetinin tamamını karşılamaları veya bunların maliyetine belli bir katkıda bulunmalarını isteyebilir.
Başvuru sahibinin, söz konusu temel ihtiyaçların karşılandığı dönemde maddi kabul koşulları ve sağlık hizmetlerinin maliyetini karşılamaya yeterli imkanlara sahip olduğunun anlaşılması halinde Üye Devletler, sığınma isteğinde bulunan kişilerden yapılan harcamaları geri ödemesini isteyebilirler.
5. Maddi kabul koşulları, aynı olarak, nakdi tahsisat veya karneler biçiminde veya bunların bir karışımı şeklinde sağlanabilir.
Üye Devletlerin maddi kabul koşullarını nakdi yardım ya da karne şeklinde sağladığı hallerde, bunun miktarı, işbu Maddede öngörülen prensipler uyarınca tespit edilecektir.


Madde 14
Maddi kabul koşullarının sağlanış yolları
1. Ayni konut imkanının sağlanması halinde, aşağıdaki şekillerin bir karışımı şeklinde verilmesi gerekir:
(a) sınırda yapılan sığınma başvurusunun incelendiği süre içerisinde başvuru sahiplerinin konaklaması amacıyla kullanılan mekanlar;
(b) uygun bir yaşam standardını garanti eden konaklama merkezleri;
(c) başvuru sahiplerinin konaklamasına yönelik olarak uyarlanan özel evler, daireler, oteller veya diğer mekanlar.
2. Üye Devletler, yukarıda 1(a), (b) ve (c) paragraflarında sözü edilen konaklama imkanı sağlanan başvuru sahiplerine:
(a)ailevi yaşamlarının korunacağı;
(b)yakınlarıyla, hukuki danışmanlarıyla ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) temsilcileriyle ve Üye Devletler tarafından kabul edilmiş olan sivil toplum kuruluşlarıyla (STK) irtibat ve iletişim kurma imkanlarının sağlanacağı konusunda güvence vereceklerdir.
Üye Devletler, yukarıda 1(a) ve (b) paragraflarında sözü edilen mekanlar ve konaklama merkezlerinde saldırıların önlenmesine özellikle dikkat edeceklerdir.
3. Uygun olması halinde Üye Devletler, başvuru sahiplerinin küçük çocuklarının ya da reşit olmayan başvuru sahiplerinin, ebeveynleriyle birlikte, ya da ister kanunla, ister geleneklere göre onlardan sorumlu olan erişkin bir aile üyesiyle konaklamasını sağlayacaklardır.
4. Üye Devletler, başvuru sahiplerinin bir konaklama tesisinden diğerine transferinin, sadece gerektiği hallerde yapılmasını sağlayacakladır. Üye Devletler, başvuru sahiplerine, yeni adrese transferleri konusunda hukuki danışmanlarına bilgi verme imkanı sağlayacaklardır.
5. Konaklama merkezlerinde çalışan kişiler, uygun bir eğitimden geçirilecek ve işlerini yaparken edindikleri bilgilerle ilişkili olarak, ulusal hukukta tanımlanan gizlilik prensiplerine uymakla yükümlü olacaklardır.
6. Üye Devletler, başvuru sahiplerinin, merkezde kalanları temsil eden bir danışma kurulu veya konseyi yoluyla, merkezdeki maddi kaynaklar ile oradaki yaşamın maddi olmayan yanlarının yönetiminde rol almalarını sağlayabilirler.
7.Sığınma isteğinde bulunanların hukuki danışmanları veya rehberleri ile, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği temsilcileri ya da BMMYK tarafından tespit edilmiş ve söz konusu Üye Devlet tarafından kabul edilmiş olan sivil toplum kuruluşlarına, söz konusu sığınma talebinde bulunmuş kişilere yardımcı olmak açısından konaklama merkezlerine ve diğer konaklama tesislerine erişim hakkı tanınacaktır. Bu erişim hakkının kısıtlanması, sadece merkezlerin ve konaklama yerlerinin ve sığınmacılık isteyen kişilerin güvenliğiyle ilişkili gerekçelerle mümkün olabilecektir. 8.Üye Devletler aşağıdaki hallerde, istisnai olarak vemümkün ve makul olan en kısa sürelerle, işbu Maddede hükme bağlananlardan farklı maddi kabul koşulları sağlama yolları tespit edebilirler:
başvuru sahibinin özel ihtiyaçları konusunda bir ilk değerlendirmenin gerekli olması,
belli bir coğrafi bölgede, işbu Madde'de hükme bağlanan maddi kabul koşullarının sağlanamaması,
normalde mevcut olan konut kapasitelerinin geçici olarak dolmuş olması,
sığınma talebinde bulunan kişinin alıkonulmuş veya sınır karakollarında hapsedilmiş olması.
Her durumda, söz konusu farklı koşullar, temel ihtiyaçları karşılar nitelikte olacaktır.


Madde 15
Sağlık hizmeti
1. Üye Devletler, başvuru sahiplerinin, en azından temel hastalık tedavisi ile acil bakımı kapsayacak olan gerekli sağlık hizmeti imkanlarından yararlanmasını sağlayacaktır.
2. Üye Devletler, özel ihtiyaçları bulunan başvuru sahiplerine gerekli tıbbi veya diğer yardımları sağlayacaktır.



BÖLÜM III
ÜLKEYE KABUL KOŞULLARININ AZALTILMASI VEYA İPTALİ


Madde 16
Ülkeye kabul koşullarının azaltılması veya iptali
1.Üye Devletler, aşağıdaki hallerde ülkeye kabul koşullarını azaltabilir veya iptal edebilir.
(a) sığınma isteğinde bulunan bir kişinin:
yetkili makam tarafından tespit edilmiş olan konaklama yerini, ona bilgi vermeksizin, ya da izin gerekiyorsa, izinsiz terk etmesi, ya da
haber verme yükümlülüklerine veya bilgi vermeye ilişkin diğer istemlere uymaması, sığınmacılık işleriyle ilişkili olarak, ya da ulusal hukuk çerçevesinde tespit edilmiş makul bir süre içerisinde şahsi görüşmelere gitmemesi, ya da
aynı Üye Devlet içinde zaten bir başvuruda bulunmuş olması.
Başvuru sahibinin izinin bulunduğu veya kendisinin yetkili makama gönüllü olarak bilgi verdiği hallerde, ülkeye kabul koşullarından bazılarının veya tamamının tekrar verilmesi için, izini kaybettirme gerekçelerine dayalı tam gerekçeli karar alınacaktır;
(b) başvuru sahibinin, mali kaynaklarını gizlemesi ve bu nedenle maddi kabul koşullarından haksız yere yararlanması.
Başvuru sahibinin, söz konusu temel ihtiyaçların karşılandığı dönemde maddi kabul koşullarını karşılamaya yeterli imkanlara sahip olduğunun anlaşılması halinde Üye Devletler, sığınma isteğinde bulunan kişilerden yapılan harcamaları geri ödemesini isteyebilirler.
2.Sığınma başvurusunda bulunan bir kişi, söz konusu Üye Devlet'e varışından sonra mümkün ve makul olan en kısa süre içerisinde sığınma talebinde bulunduğunu kanıtlayamadığı takdirde, Üye Devletler ülkeye kabul koşulları sağlamayı reddedebilirler. 3.Üye Devlet, konaklama merkezi kurallarının ciddi ihlalleri ve ciddi şiddet davranışları konusunda geçerli olabilecek yaptırımlar tespit edebilir.
4.1, 2 ve 3. paragraflarda sözü edilen kabul koşullarının azaltılması, iptal edilmesi veya reddedilmesi, ya da yaptırımların uygulanması konusundaki kararlar, bireysel, nesnel ve yansız olarak alınacak ve gerekçeleri belirtilecektir. Kararlar, özellikle de 17. Madde kapsamına giren kişilerle ilgili olarak, söz konusu kişinin özel durumuna dayalı olarak ve orantısallık ilkesi dikkate alınarak verilecektir. Üye Devletler her durumda acil sağlık hizmetlerine erişim imkanı tanıyacaklardır.
5. Üye Devletler, maddi kabul koşullarının, olumsuz bir karar verilmeden önce iptal edilmemesini veya azaltılmamasını sağlayacaklardır.


BÖLÜM IV
ÖZEL İHTİYAÇLARI BULUNAN KİŞİLERLE İLGİLİ HÜKÜMLER


Madde 17

Genel İlke
1.Üye Devletler, maddi kabul koşulları ile sağlık hizmeti imkanlarının sağlanmasıyla ilişkili olarak II. Bölümde yer alan hükümlerin uygulanmasına yönelik ulusal mevzuatlarında, küçükler, refakatsiz küçükler, özürlüler, yaşlılar, hamile kadınlar, yanlarında küçük çocuklar bulunan bekar ebeveynler ile işkenceye, tecavüze veya diğer ciddi psikolojik, fiziksel ya da cinsel şiddete maruz kalmış olan kişiler gibi durumu hassas kişilerin özel durumunu dikkate alacaktır.
2.1. Paragraf hükmü, sadece durumu bireysel olarak değerlendirildikten sonra özel ihtiyaçları bulunduğu tespit edilen kişiler için geçerli olacaktır.


Madde 18

Küçükler
1. İşbu Yönerge hükümlerinin uygulanışı sırasında Üye Devletler, küçüklerin söz konusu olduğu hallerde çocuğun yüksek çıkarlarının korunmasına birinci önceliği vereceklerdir.
2. Üye Devletler, şu veya bu türden istismarın, ihmalin, sömürünün, işkencenin ya da kaba, insanlık dışı ve küçük düşürücü muamelenin kurbanları olan, ya da silahlı çatışmalardan muzdarip küçüklerin rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanmasını ve ihtiyaç duyulduğu hallerde uygun ruh sağlığı hizmetinin ve vasıflı rehberliğin teminini sağlayacaklardır.


Madde 19

Refakatsiz küçükler
1. Üye Devletler, refakatsiz küçüklerin gerekli yasal vasilik yoluyla temsilini, ya da yine gerektiği hallerde, küçüklerin bakımı veya sağlığından sorumlu olan bir kuruluş yoluyla temsilini, ya da uygun başka bir yolla temsilini sağlamak için gerekli tedbirleri mümkün olan en kısa sürede alacaklardır. Bu konuda ilgili makamlar tarafından düzenli olarak değerlendirmeler yapılacaktır.
2.Sığınma başvurusunda bulunan refakatsiz küçükler, ülke sınırlarına kabul edildikleri andan, sığınma başvurusunun yapılmış veya incelenmekte olduğu ev sahibi Üye Devlet'i terk etmek zorunda oldukları ana kadar,
(a) erişkin akrabalarının yanına veya,
(b) bakıcı bir ailenin yanına veya,
(c) küçüklere yönelik özel imkanlara sahip konaklama merkezlerine veya,
(d) küçüklere uygun diğer konaklama yerlerine yerleştirileceklerdir.
Üye Devletler, 16 yaş ve üstündeki refakatsiz küçükleri, sığınma başvurusunda bulunan erişkin kişilere yönelik konaklama merkezlerine yerleştirebilirler.
Mümkün olduğu ölçüde, küçüklerin yüksek çıkarları ve özellikle de yaşları ve olgunluk düzeyleri dikkate alınarak, kardeşler bir arada tutulacaktır. Refakatsiz küçüklerin konaklama yeri değişikliği asgari düzeyde tutulacaktır.
3. Refakatsiz küçüklerin yüksek çıkarlarını korumak amacıyla Üye Devletler, söz konusu kişilerin aile üyelerinin izini mümkün olan en kısa sürede bulmak için çaba harcayacaklardır. Özellikle de menşe ülkede kalmaları halinde, küçüğün ya da yakın akrabalarının hayatını veya bütünlüğünü tehdit eden bir durumun ortaya çıkması halinde, söz konusu kişilerle ilişkili bilgilerin toplanmasının, değerlendirilmesinin ve dolaşımının, emniyetlerini tehlikeye sokmamak açısından gizlilik esasına göre yürütülmesine özen gösterilmelidir.
4. Küçüklerle çalışan kişiler, onların ihtiyaçları açısından uygun bir eğitimden geçirilmiş olacak veya geçirilecek veişlerini yaparken edindikleri bilgilerle ilişkili olarak, ulusal yasalarda tanımlanan gizlilik prensiplerine uymakla yükümlü olacaklardır.


Madde 20

İşkence ve şiddet kurbanları
Gerektiği hallerde Üye Devletler, işkence, tecavüz veya diğer ciddi şiddet fiillerine maruz kalan kişilerin, bu türden fiillerin neden olduğu hasarların giderilmesi için gerekli tedaviyi almalarını sağlayacaklardır.



BÖLÜM V

TEMYİZ YOLLARI


Madde 21

Temyiz yolları
1. Üye Devletler, işbu Yönerge kapsamına giren yardımların sağlanmasıyla ilgili olumsuz kararların, ya da 7. Madde uyarınca alınan ve sığınma talebinde bulunan kişileri bireysel olarak etkileyen kararların, ulusal hukuk çerçevesinde tespit edilmiş usullere göre temyize götürülebilmesine imkan tanıyacaklardır. En azından, son aşamada, bir yargı organı tarafından temyiz ya da yeniden inceleme imkanı sağlanacaktır.
2. Bu tür durumlarda sağlanacak hukuki yardımlara erişim usulleri, ulusal hukukta hükme bağlanacaktır.



BÖLÜM VI:
ÜLKEYE KABUL SİSTEMİNİN ETKİNLİĞİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK EYLEMLER


Madde 22

İşbirliği
Üye Devletler, yaşa ve cinsiyete göre dökümü yapılmış olarak, ülkeye kabul koşulları kapsamına alınan kişilerin sayısıyla ilgili verileri düzenli olarak Komisyon'a bildirecekler ve Madde 6 uyarınca sağlanmış olan belgelerin türü, adı ve formatı konusunda tam bilgi vereceklerdir.


Madde 23
Rehberlik, izleme ve kontrol sistemi
Üye Devletler, kendi anayasal yapılarını da gereğince dikkate alarak, kabul edilme koşullarının düzeyi konusunda uygun rehberlik, izleme ve kontrol yöntemleri benimseyeceklerdir.


Madde 24

Personel ve kaynaklar
1. Üye Devletler, bu Yönerge'yi uygulayan makamlar ile diğer kuruluşların, gerek kadın gerekse erkek başvuru sahiplerinin ihtiyaçlarıyla ilgili gerekli temel eğitimi almalarını sağlamaya yönelik uygun tedbirler alacaklardır.
2. Üye Devletler, bu Yönerge'yi uygulamak amacıyla yürürlüğe konan ulusal hukuk hükümleriyle ilişkili olarak gerekli kaynakları tahsis edeceklerdir.



BÖLÜM VII

SON HÜKÜMLER


Madde 25

Raporlar
6 Ağustos 2006 tarihine kadar Komisyon, bu Yönerge'nin uygulanması konusunda Avrupa Parlamentosu'na ve Konsey'e bilgi sunacak ve gerekli olan değişiklikleri teklif edecektir.
Üye Devletler, 22. Maddede öngörülen istatistiki veriler de dahil olmak üzere raporun hazırlanması için gerekli her türlü bilgiyi 6 Şubat 2006 tarihine kadar Komisyon'a göndereceklerdir.
Raporun sunuluşunu müteakip olarak Komisyon, bu Yönerge'nin uygulanması konusunda en az beş yılda bir olmak üzere Avrupa Parlamentosu'na ve Konsey'e rapor sunacaktır.


Madde 26

İç Hukuka Aktarma
1. Üye Devletler, işbu Yönerge'ye uyum sağlamak için gerekli yasaları, yönetmelikleri ve idari hükümleri en geç 6 Şubat 2005 tarihine kadar yürürlüğe koyacaklardır. Bu konuda derhal Komisyon'a bilgi vereceklerdir.
Üye Devletler bu tedbirleri alırken, bu Yönerge'ye atıfta bulunacaklar, ya da resmi yayımları sırasında söz konusu tedbirleri işbu Yönerge eşliğinde yayımlayacaklardır. Üye Devletler, atfın ne şekilde yapılacağına karar vereceklerdir.
2. Üye Devletler, işbu Yönerge'nin yürürlüğe konulmasıyla ilgili olarak çıkardıkları ulusal yasa hükümlerinin metnini Komisyon'a bildireceklerdir.


Madde 27

Yürürlük
İşbu Yönerge, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.


Madde 28
Muhataplar
Bu Yönerge'nin muhatabı, Avrupa Topluluğunu kuran Antlaşma uyarınca Üye Devletlerdir.
Brüksel, 27 Ocak 2003.
Konsey Adına Başkan G. PAPANDREOU


  1. OJ (R.G.) C 213 E, 31.7.2001, sf. 286
  2. 25 Nisan 2002 tarihinde verilen görüş (Resmi Gazetede henüz yayımlanmamıştır).
  3. OJ (R.G.) C 48, 21.2.2002, sf. 63
  4. OJ (R.G.) C 107, 3.5.2002, sf. 85



Hukuki metinler.jpg
Hukuki Metinler

Ulusal Mevzuat · Uluslararası Sözleşmeler ve ilgili mevzuat · AİHM Kararları · BMMYK Kılavuz İlkeleri · BMMYK EXCOM Kararları · Türkiye İlerleme Raporları · BM İnsan Hakları Kitapçıkları · Geri Kabul Anlaşmaları · TBMM Genel Kurul Tutanakları · TBMM Soru Önergeleri