ORSAM - Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiyenin Göç Politikalarının Gelişimi

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara


Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) tarafından Haziran 2012'de yayınlanan "Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiyenin Göç Politikalarının Gelişimi" başlıklı raporun giriş bölümünü aşağıda bulabilirsiniz.

Raporun Türkçe tam metnini pdf formatında indirmek için tıklayınız.




Giriş
İnsanlık tarihi bir anlamda göç tarihidir. Ancak göç tarihi bakımından ilk milenyumun ikinci yarısı günümüze kadar etkileri devam eden önemli göç hareketlerine sahne olması bakımından özel önem taşımaktadır. Bu dönemde günümüz dünyasını özellikle Avrupa ve Amerika’yı şekillendiren önemli göç hareketlerinden birisi, batılı devletlerin 15. Yüzyıldan itibaren yaklaşık 300 yıl süren köle ticareti sonucunda dünyanın çeşitli bölgelerinden Avrupa ve Amerika’ya milyonlarca insanın getirilmesidir. Köle ticaretinin yasaklanmasından sonra bu defa ücretli işgücü olarak Asya, Afrika ve Karayiplerden insanlar getirilmeye devam edilmiş ve bunların önemli bir kısmı yaşadıkları ülkelerde yerleşik duruma geçmiştir.


Bu dönemde batılı güçler tarafından bir yandan çalıştırmak için Avrupa kıtasına zorunlu veya ücretli olarak insanlar getirilirken, diğer yandan başta İngiltere, Portekiz, Hollanda, İspanya’dan olmak üzere Amerika, Afrika, Avusturalya kıtalarında bulunan kolonilerine yerleştirmek üzere milyonlarca göçmen gönderilmişdir.


19. yüzyılın başlarından itibaren milenyumun son en büyük göçü başlamış ve Ruslar, İtalyanlar, İskandinav halkları ve İrlandalılar başta olmak üzere yaklaşık 55 milyon Avrupalı yerleşmek amacıyla Kuzey Amerika’ya ve Avusturalya’ya göç etmiş, Asya’da ise milyonlarca Çinli Asya Pasifik bölgesinde yer alan ülkelere yerleşmiştir. Aynı dönemde Avrupa
kıtası içinde de sanayi devrimine bağlı olarak ortaya çıkan işgücü talebiyle milyonlarca insan ülkeler arasında yer değiştirmiştir. Bu yer değiştirme sürecinde 1881 yılında Fransada bir milyon İtalyan varken, 50 yıl sonra bu rakam 2,7 milyona dayanmıştır. (Brian, 2009, 22-23) 


20’nci yüzyılın hemen başlarından itibaren şartlar değişmiş ve başta Avusturalya olmak üzere, Kanada ve Amerika önce fiilen sonra yasal olarak serbest göçmen politikasından vazgeçmeye başlamışlardır. Federal Avusturalya 1901’de “Beyaz Avusturalya’ politikasını geliştirerek Çinli, Hindistanlı ve diğer Asyalı göçmenlere kapıları kapatmaya başladı, ardından 1920’de Amerika Avrupalıların ve Latin Amerikalıların serbest girişlerine son verdi. 1930’da Kanada, İngilizce konuşan halklar ve yerleşiklerin yakınları lehine düzenlemeler yaptı. (Brian, 2009, 24-25)


Göç tarihi bakımından ikinci savaş sonrası dönem özellikle ekonomik gelişmelere bağlı olarak oldukça inişli çıkışlıdır. Savaş sonrası dönemde savaşın izlerini silmek ve ekonomik büyümeyi sağlamak isteyen Fransa, Belçika, Hollanda, Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi yabancı işçilere özellikle eski kolonilerinden gelen göçmenlere misafir işçi statüsüyle kapılarını açtılar. Ancak “işçi isterken insanlarla” karşılaşan Avrupa ülkeleri 1960’larda göç yasalarını gevşeterek göçmenlerin yerleşmelerine ve ailelerinin gelişine izin verdiler.


Bu durum Avrupa, Kanada, Avusturalya gibi ülkelerde de görüldü ve bu ülkeler ekonomik gelişmelerini desteklemek amacıyla tekrar büyük sayılarla göçmen işçi almaya başladılar.
1970’de petrol krizinin etkisiyle yavaşlayan bu eğilim 1980”lerden itibaren başlayan global ekonomik büyümeye bağlı olarak güçlenmiş ancak göçmen alma eğilimi 2000’li yıllarda baş gösteren küresel krizin etkisiyle tekrar zayıflamıştır.


20. yüzyılın ikinci yarısında göç tarihi bakımından en önemli iki gelişme Avrupa Birliğinin kurulması ve Birlik içerisinde serbest dolaşım hukukunun gelişimi ile Batı Avrupa içerisinde ve 1989’da demir perdenin yıkılması ile Doğu Avrupa’dan Batı Avrupa’ya doğru göç hareketidir. Ancak üçüncü milenyumda göçün küresel görünümü ve rotası Batı ülkelerindeki nüfus açığı, küresel ekonominin ekseninin doğuya kayması gibi iki temel değişkene bağlı olarak yeniden değişecektir.


Bu çalışmada öncelikle küresel göçün günümüze kadar geçirdiği değişim ve içinde bulunduğumuz yüzyıldaki gelişim eksenleri ele alınacak, daha sonra küresel göçün en önemli rotalarından ve aktörlerinden birisi olan ve ülkemizi çok yakından ilgilendiren Avrupa Birliği’nin göç politikaları detaylı olarak incelendiktenerek, Türkiye’nin göç politikalarının
gelişimi ve bu alanda son dönemdeki gelişmeler değerlendirilecektir.



Raporlar.jpg
Raporlar

Konuya Göre: Türkiye · Suriye · Yunanistan · Avrupa · Ortadoğu · Afrika · Asya · LGBTQ+ · İklim Mültecileri
Yıllara Göre: 1989 · 1999 · 2000 · 2001 · 2002 · 2003 · 2004· 2005 · 2006 · 2007 · 2008 · 2009 · 2010 · 2011 · 2012 · 2013 · 2014 · 2015 · 2016 · 2017 · 2018 · 2019 · 2020 · 2021 · 2022 · 2023