TESEV - Kıbrıs'ta Mülteci ve Sığınmacılar İçin İnsan Hakları

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) ve Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (Global Political Trends Center - GPoT) tarafından Kıbrıslı Türk İnsan Hakları Vakfı (KTİHV) ile işbirliği içerisinde yürütülen bir yıllık bir projenin sonucunda hazırlanan "Ortak Bir Amaç Üzerinden Uzlaşmak; Kıbrıs'ta Mülteci ve Sığınmacılar İçin İnsan Hakları" başlıklı raporun Özet bölümünü aşağıda bulabilirsiniz.


Raporun Türkçe tam metni için tıklayınız.




ÖZET


Mülteci ve sığınmacıların durumu tüm dünyada son derece sorunludur. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Ofisi’nin verdiği bilgilere göre 2009 yılında dünya çapında 15.2 milyondan fazla mülteci ve yaklaşık bir milyona yakın da sığınmacı bulunmaktaydı[1]. Bu rakam sadece 12 ay içerisinde herhangi bir sebepten dolayı kötü muamele gördüğü için başka bir ülkeye kaçmış olan veya kaçmak ya da sığınmak isteyen insanları temsil etmektedir. Uluslararası çatışmalardan kaçan çok sayıda mülteci, Pakistan gibi yerlerde ya da İngiltere ve İsveç gibi daha iyi bilinen ev sahibi ülkelerde korunma talebinde bulunmuştur.


Rakamların ortaya koyduğu tabloya rağmen, üçüncü ülkelerden gelen mülteci ve sığınmacılar meselesi, Kıbrıs adası için nispeten yeni bir konudur. Gerçekten de, bölünmüş olan ada üçüncü ülkelerden gelen mülteci ve sığınmacılara yaygın olarak ev sahipliği yapan bir ülke olarak tanınmamaktadır. Bu durumun sebebi Kıbrıs sorununun adanın her iki tarafında da diğer siyasi meselelerin önüne geçmesi olabilir. Kıbrıs’ta siyaset bu bölünme etrafında şekillenmektedir. Örneğin Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) (United Nations High Commissioner for Refugees – UNHCR) Kıbrıs Cumhuriyeti kontrolü altındaki bölgelerde faaliyet gösterirken, Yeşil Hattın kuzeyindeki Kıbrıs Türk yönetiminin[2] siyasî olarak tanınmaması sebebiyle onlarla temasa geçmemektedir. Bu diyalog ve işbirliği eksikliği, üçüncü ülkelerden gelen mülteci ve sığınmacıların insan hakları üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. Kıbrıs adasına sığınma amacıyla gelen kimselerin kendileri de adadaki siyasî durumun mağduru haline gelmektedir. Bu kimselerin ihtiyaçları ve haklarıyla ilgilenmek için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.


Elinizdeki rapor iki araştırmacı tarafından hazırlanmıştır: Kıbrıs Rum toplumundan Dr. Christalla Yakinthou ve Kıbrıs Türk toplumundan Öncel Polili. Raporun amacı, adanın her iki tarafındaki üçüncü ülkelerden gelen kişilerin insan hakları meselesini ele almak; süregelen siyasî çözümsüzlükten nasıl etkilendiklerini görmek ve karşılaştıkları zorlukların azaltılabilmesi için neler yapılabileceğine bakmaktır. Kıbrıs meselesi henüz çözülememiş olsa da, bu durum temel hak ve özgürlüklerin göz ardı edilmesi için bir mazeret teşkil etmemelidir.


Bu rapor, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) ve Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (Global Political Trends Center - GPoT) tarafından Kıbrıslı Türk İnsan Hakları Vakfı (KTİHV) ile işbirliği içerisinde yürütülen bir yıllık bir projenin sonucunda ortaya çıkmıştır. Proje kapsamında adanın her iki tarafındaki insan hakları savunucularının ve aktivistlerinin halka açık çeşitli forumlarda görüşleri alınmıştır. Rapor, bu proje faaliyetlerinin sonucunda ortaya çıkmıştır.


Rapor, resmî anlatıları yinelemektense, adanın her iki tarafında da mülteci ve sığınmacılar tarafından yaşanan tecrübeleri ve iltica sürecini kolaylaştırmayı hedefleyen politika önerileri sunmayı amaçlamaktadır. Aynı şekilde rapor, Kıbrıs’ın iki toplumu arasında işbirliğini savunmaya da önem vermektedir. Şeffaf ve ortaklaşa yürütülen bir süreçle üçüncü tarafları ilgilendiren bir meseleyi çözmeye çalışırken, iki taraf arasında güven ve işbirliği tesis edilmesi ümit edilmektedir. Daha geniş bir çerçevede bu proje, her iki toplumu da ilgilendiren, ancak Kıbrıs sorunuyla doğrudan alakadar olmayan bir mesele üzerinden bir köprü kurmayı amaçlamaktadır. Kıbrıs meselesine adil bir çözümün getirilmesi ancak toplumların uzlaşması sayesinde mümkün olacaktır. 


Araştırmacılar raporda bulgularını dört bölümde toplamışlardır. Birinci bölümde her iki toplumdaki sığınma meselesinin hukukî ve siyasî çerçevesi ana hatlarıyla ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, Kıbrıs’a sığınma talebiyle gelen mültecilere her iki toplum tarafından nasıl yaklaşıldığı incelenmiştir. Üçüncü bölüm, Kıbrıs’a sığınma talebiyle gelen mülteciler konusunda en çok göz ardı edilen insan hakları meselelerini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır. Son olarak dördüncü bölüm ise, bir dizi iyileştirme teklifi ve politika önerisi sunmaktadır. Bu teklif ve önerilerin uluslararası toplum, ilgili Kıbrıs makamları ve bu alanda çalışan sivil toplum kuruluşları tarafından dikkate alınacağını ümit ediyoruz.


TESEV’in ve GPoT’un tüm projelerinde olduğu gibi, bize destek veren herkese teşekkürlerimizi sunmak isteriz. Bu çalışmada sağladıkları mali yardım için özellikle Avrupa Birliği’ne teşekkürü borç biliriz. Bütün projelerimizde olduğu gibi, Açık Toplum Vakfı Türkiye, TESEV Yüksek Danışma Kurulu, GPoT Yüksek Danışma Kurulu ve İstanbul Kültür Üniversitesi yönetimi son derece değerli destek ve yardımlarda bulunmuşlardır. Onların desteği olmaksızın bu proje ve rapor hayata geçemezdi. 




  1. UNHCR, 2009 Global Trends: Refugees, Asylum-seekers, Returnees, Internally Displaced and Stateless Persons (2009) (BMMYK, 2009 Küresel Eğilimler: Mülteciler, Sığınmacılar, Ülkesine Geri Dönenler, Ülke İçinde Yerinden Olanlar ve Vatansızlar). Şu adresten ulaşılabilir: http://www.unhcr.org/4c11f0be9.html (23 Kasım 2010 tarihinde erişim sağlanmıştır).
  2. “Kıbrıs’ın kuzey kesimi, Kıbrıs’ın kuzeyi, Yeşil Hattın kuzeyi, adanın kuzeyi, Kıbrıs Türk Yönetimi, Kıbrıs Türk hükümeti” terimleri projenin ana sponsoru tarafından önerilmiştir. Bu terimler, TESEV ve GPoT’un görüşlerini yansıtmamaktadır.

Raporlar.jpg
Raporlar

Konuya Göre: Türkiye · Suriye · Yunanistan · Avrupa · Ortadoğu · Afrika · Asya · LGBTQ+ · İklim Mültecileri
Yıllara Göre: 1989 · 1999 · 2000 · 2001 · 2002 · 2003 · 2004· 2005 · 2006 · 2007 · 2008 · 2009 · 2010 · 2011 · 2012 · 2013 · 2014 · 2015 · 2016 · 2017 · 2018 · 2019 · 2020 · 2021 · 2022 · 2023