Post-travmatik Stres Bozukluğu
Travma Sonrası Stres Bozukluğu (Post-travmatik Stres Bozukluğu - TSSB), kişinin yaşamını tehdit eden ya da aşırı korku, dehşet ve çaresizlik hissetmesine neden olan olağanüstü bir olay yaşamasının veya tanık olmasının ardından gelişen psikolojik bir rahatsızlıktır. Savaş, işkence, toplu şiddet, doğal afet, cinsel saldırı, zorla yerinden edilme veya ağır göç deneyimleri gibi travmatik olaylar TSSB’ye yol açabilir.
TSSB’nin başlıca belirtileri şunlardır:
- Olayın tekrar yaşandığına dair kabuslar veya geri dönüşler (flashback)
- Travmayı hatırlatan durumlardan kaçınma
- Sürekli tetikte olma, irkilme tepkileri
- Uykusuzluk, öfke patlamaları, dikkat dağınıklığı
- Numaralaşma (duygusal donukluk) ve sosyal ilişkilerde kopukluk
Göç bağlamında, mülteciler ve zorla yerinden edilmiş kişiler gibi şiddet ve istismar yaşamış bireylerde TSSB oranları yüksektir. Bu rahatsızlık, kişinin hem ruhsal hem de fiziksel sağlığını etkiler ve sosyal uyum ile entegrasyon süreçlerini zorlaştırabilir. Bu nedenle, göçmen ve mültecilere yönelik sağlık hizmetlerinde ruh sağlığı desteği yaşamsal önem taşır.
Uluslararası standartlar, TSSB yaşayan bireylerin özellikle korunması gerektiğini vurgular ve bu kişilere psikososyal destek sunulmasını bir hak olarak tanımlar. TSSB teşhisi, aynı zamanda uluslararası koruma başvurularında inandırıcılığı artıran unsurlar arasında yer alabilir.
